Jaskra to jedno z najczęstszych schorzeń okulistycznych, które mogą być przyczyną nieodwracalnej utraty wzroku. Na szczęście współczesna medycyna dysponuje metodami umożliwiającymi odwrócenie biegu tej choroby. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, jakie metody są stosowane w jej leczeniu oraz jak przebiega zabieg irydotomii: laserowej korekty jaskry.
Jaskra to przewlekłe i postępujące schorzenie oczu, które prowadzi do stopniowej, ale nieuniknionej utraty wzroku. Najczęściej zaczyna się od ograniczenia pola widzenia peryferyjnego, co sprawia, że pacjent ma coraz większe trudności w dostrzeganiu obiektów znajdujących się po bokach (rozwija się u niego tzw. widzenie tunelowe).
Jaskra powstaje w wyniku wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego, które narusza nerw wzrokowy. Oko wytwarza ciecz wodnistą, która krąży wewnątrz gałki ocznej, dostarczając substancji odżywczych i usuwając produkty przemiany materii. U zdrowego człowieka ciecz ta znajduje swój odpływ w płaszczyźnie beleczkowania, znajdującej się w kącie komory przedniej oka. Jeśli przepływ cieczy zostaje zaburzony, dochodzi do jej nagromadzenia, co zwiększa ciśnienie w narządzie. Zbyt wysokie ciśnienie uszkadza delikatne włókna nerwu wzrokowego, prowadząc do postępującej utraty wzroku.
Najczęstsza postać jaskry to tzw. jaskra otwartego kąta, stanowiąca około 90% przypadków leczonych w Europie. Charakteryzuje się ona powolnym, często na początku niezauważalnym, wzrostem ciśnienia w gałce ocznej. Jaskra otwartego kąta rozwija się stopniowo, zwykle bez wyraźnych objawów w początkowych stadiach. Może mieć postać pierwotną (bez widocznej przyczyny) lub wtórną. Jaskra wtórna dzieli się dalej na kolejne rodzaje. Przykładowo występuje tu jaskra barwnikowa, w której przepływ cieczy wodnistej jest blokowany przez produkowany w nadmiarze barwnik tęczówki oka.
Drugim typem schorzenia jest jaskra zamkniętego kąta, nazywana też jaskrą zamykającego się kąta, przesączania. Występuje ona u osób, które mają specyficzną budowę oka, gdzie kąt między tęczówką a rogówką jest zamknięty lub mocno zwężony. W takiej sytuacji to tęczówka blokuje odpływ cieczy wodnistej, powodując postęp choroby. Objawy zamknięcia kąta przesączania mogą wystąpić nagle, np. w wyniku silnego stresu. Często obejmują bóle oka i głowy, nudności i wymioty, utwardzenie gałek ocznych, a także pogorszenie widzenia i wrażenie tęczowej poświaty. Ostry atak jaskry z zamkniętym kątem wymaga natychmiastowej interwencji medycznej.
Przyczyny zamykania się otworów beleczkowania w przebiegu każdej z wymienionych wyżej postaci choroby mogą być różne. W związku z tym wymagają również różnego podejścia do leczenia. Wybór terapii zależy także od wielu innych czynników, takich jak wiek pacjenta, ostrość widzenia w chwili postawienia diagnozy, stopień degradacji nerwu wzrokowego czy przeciwwskazania do zastosowania niektórych metod leczenia (np. podania danego leku czy wykonania zabiegu laserowego).
Nieleczona jaskra może prowadzić do trwałego uszkodzenia nerwu wzrokowego i nieodwracalnej utraty wzroku. Niezwykle istotne znaczenie ma tu wczesna diagnostyka, która pozwala na uzyskanie dla pacjenta pozytywnych rokowań. Dlatego tak ważne jest regularne badanie wzroku i zgłaszanie się do specjalisty jak najszybciej, jeżeli zauważymy w naszym polu widzenia jakieś nieprawidłowości.
Irydotomia laserowa to metoda leczenia jaskry stosowana u pacjentów, u których stwierdzono wąski kąt przesączania. Zabieg polega na wykonaniu otworu w tęczówce, czyli kolorowej części gałki ocznej, aby umożliwić swobodny przepływ cieczy wodnistej z tylnej do przedniej komory oka. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko zamknięcia kąta przesączania i wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Przygotowania do zabiegu irydotomii rozpoczynają się od badania okulistycznego, podczas którego lekarz ocenia strukturę oka oraz sprawdza ostrość widzenia pacjenta. Oprócz tego przeprowadza rozmowę z chorym, przekazując mu wszelkie niezbędne informacje na temat procedury.
Podczas samego zabiegu pacjent zostaje poproszony o skupienie wzroku na określonym punkcie, co pozwala lekarzowi na precyzyjne ukierunkowanie lasera. Źrenica może być wcześniej obkurczona za pomocą kropel zwężających, aby ułatwić dostęp do obszaru, w którym ma zostać wykonany otwór. Cały proces trwa zazwyczaj kilka minut i nie wymaga hospitalizacji, co oznacza, że pacjent może wrócić do domu bezpośrednio po zakończeniu zabiegu.
Irydotomia laserowa jest zabiegiem bezbolesnym. Wykonuje się ją w znieczuleniu miejscowym podawanym w postaci kropli do oczu. Procedura jest również stosunkowo bezpieczna. Laser, który jest używany do wykonania otworu, jest precyzyjnie kontrolowany, co minimalizuje ryzyko uszkodzenia innych struktur oka, takich jak rogówka czy soczewka.
Po wykonaniu irydotomii laserowej pacjent powinien podążać za wskazaniami lekarza dotyczącymi pielęgnacji oka i jego oszczędzania. Należy unikać pewnych czynności, które mogłyby wpłynąć negatywnie na proces gojenia, np. poprzez nadmierne obciążanie (przeforsowanie) tkanek. W związku z tym wskazana jest rezygnacja z nadmiernego wysiłku fizycznego, w tym uprawiania sportów. W większości przypadków zalecane jest też stosowanie kropli przeciwzapalnych kilka razy dziennie przez 7 dni. Zdecydowanie zabronione są natomiast przebywanie rekonwalescenta na słońcu oraz kąpiele w basenie. W dniu zabiegu należy zrezygnować też z prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Zabieg polega na przeprowadzeniu perforacji tęczówki oka przy pomocy specjalnie skalibrowanego lasera. Metoda ta jest uznawana za bezpieczną, jest bezbolesna i trwa zaledwie kilka minut. Poznaj sposoby leczenia jaskry w klinice Optegra.
Kilkadziesiąt minut po zabiegu pacjent może powrócić do swoich codziennych zajęć z zastrzeżeniem przestrzegania zaleceń lekarskich. Przez kilka dni po opuszczeniu gabinetu możliwe jest odczuwanie dyskomfortu, jak np. zaczerwienienie oka czy uczucie drapania. Dowiedz się więcej o zaleceniach po zabiegu w klinice Opterga.
Jak każda procedura medyczna, również irydotomia laserowa wiąże się z pewnymi ryzykami. Możliwe powikłania po zabiegu, które jednak zdarzają się rzadko, to m.in. przejściowe zaburzenia widzenia (np. w wyniku obrzęku plamki żółtej), zrosty na tęczówce, zmętnienie soczewki, uszkodzenie nabłonka rogówki czy też krwawienie z tęczówki w trakcie zabiegu. Jeżeli masz wątpliwości dotyczące zabiegu, wizytę konsultacyjną w klinice Optegra.
Zabiegi laserowe są skuteczną metodą korekcji różnorodnych wad wzroku. Irydotomia stosowana w przypadku jaskry pozwala na odzyskanie kontroli nad ciśnieniem wewnątrzgałkowym, co jest niezbędne do zatrzymania rozwoju tej poważnej choroby oraz poprawy widzenia. Po więcej szczegółowych informacji zapraszamy do kliniki Optegra.
Źródła:
https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/jaskra/75304,jaskra-pierwotnie-zamknietego-kata
https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/lista/98623,zabiegi-laserowe-w-jaskrze
https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/jaskra/73325,jaskra
https://www.mp.pl/okulistyka/okulistyka-dla-nieokulistow/artykuly/117640,jaskra-podstawowe-informacje
https://www.mp.pl/okulistyka/okulistyka-dla-nieokulistow/artykuly/140912,jaskra-ogolne-postepowanie-lekarskie-i-leczenie-farmakologiczne
https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/lista/60442,jaskra-dostepne-metody-leczenia
https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/zdroweoczy/68655,budowa-narzadu-wzroku
https://www.umb.edu.pl/photo/pliki/WNoZ_jednostki/wnoz-z-zintegrowanej-opieki-medycznej/monografie/zeszyty_naukowe_wnoz_umb_iv_tom_compressed.pdf