Zaćma posterydowa – czy leki sterydowe mogą uszkodzić wzrok? Alternatywne metody leczenia chorób oczu

4 kwietnia 2025

Zaćma posterydowa to jeden z rzadziej diagnozowanych rodzajów zaćmy, jednak tak, jak każda inna postać katarakty, powoduje zmętnienie soczewki i upośledzenie widzenia. Jak sama nazwa wskazuje, ta choroba oczu jest powiązana z długotrwałym przyjmowaniem leków sterydowych. Dowiedz się, czy można uniknąć zaćmy posterydowej. Sprawdź, jakie są jej objawy i sposoby leczenia!

Co to jest zaćma posterydowa? Rozwój zaćmy i innych chorób oczu a przyjmowanie sterydów

Zastanawiasz się, czym właściwie jest zaćma posterydowa? Otóż jest to zaćma nabyta. Ta choroba oczu rozwija się jako skutek przewlekłego przyjmowania leków sterydowych przez Pacjenta. Terapię kortykosteroidami wdraża się m.in. leczeniu astmy, chorób autoimmunologicznych czy w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna. Zmętnienie soczewki oka zwykle następuje po długotrwałej sterydoterapii, choć w przypadku dzieci już krótkotrwałe stosowanie sterydów może spowodować patologiczne zmiany soczewkowe. Miej świadomość, że zaćma może rozwinąć się  po przyjmowaniu sterydów drogą doustną, dożylną, ale nie tylko. Leki sterydowe stosowane  miejscowo (na przykład w postaci kropli do oczu) także mogą przyczynić się do wystąpienia zaćmy. Choroba ta niekiedy określana jest jako zaćma podtorebkowa tylna (z uwagi na umiejscowienie zmętnień w tylnej części soczewki). 

Steroidy powodują też wzrost ciśnienia w gałce ocznej. Wiedz, że wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe może doprowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego i postępującej utraty wzroku. Warto dodać, że agresywna kortykoterapia zwiększa ryzyko powstania nie tylko zaćmy, ale też jaskry otwartego kąta przesączania.

Zaćma a czynniki ryzyka

Zaćma to choroba, która może rozwinąć się nie tylko jako powikłanie terapii steroidami. Istnieje wiele czynników ryzyka, takich jak np.:

• wiek,
• nikotynizm,
• cukrzyca,
• urazy gałki ocznej,
• nadciśnienie tętnicze,
• otyłość,
• obciążenie genetyczne,
• niedoczynność przytarczyc,
• silna ekspozycja na promieniowanie UV.

Objawy zaćmy posterydowej

U Pacjentów z zaćmą posterydową występuje przede wszystkim pogorszenie ostrości widzenia. Zamglony obraz obniża jakość codziennego funkcjonowania. Chorzy skarżą się też na obecność plamek w polu widzenia, efekt halo, odczuwają dyskomfort przy jasnym oświetleniu. W przypadku zaćmy posterydowej zwykle nie występuje natomiast podwójne widzenie (obecne w innych typach katarakty). Wiedz, że często objawy pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium zaćmy. Choroba może rozwijać się „w ukryciu” przez miesiące lub lata.

Jak leczyć zaćmę posterydową? Operacja

Jakie są dostępne sposoby leczenia zaćmy posterydowej podtorebkowej? W większości przypadków odzyskanie ostrości wzroku umożliwia jedynie operacja usunięcia zaćmy. Na czym polega ten zabieg? Lekarz chirurg wszczepia sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową w miejscu usuniętej wcześniej zmętniałej soczewki Pacjenta. Jedną z najczęściej stosowanych metod usuwania zmętniałej soczewki jest fakoemulsyfikacja ultradźwiękowa. Zabieg trwa maksymalnie 20 minut i nie jest bolesny. Przed rozpoczęciem procedury lekarz stosuje środek znieczulający w postaci kropli do oczu, nie musisz więc obawiać się dolegliwości bólowych. 

Wiedz, podkreślić, że sukces leczenia tej postaci zaćmy, jak i każdej innej zależy od umiejętności manualnych operatora oraz odpowiednio dobranej soczewki zastępczej, która może też jednocześnie skorygować współistniejące wady wzroku. Dzięki temu podczas jednej operacji możesz pozbyć się zaćmy i wady refrakcji.

Pamiętaj, że bez względu na rodzaj zaćmy, ze względu na postępujący charakter, choroba ta musi być leczona.

Czy można zapobiec zaćmie posterydowej? Jak jej uniknąć?

Zastanawiasz się, co możesz zrobić, aby uniknąć rozwojowi zaćmy posterydowej? W ramach działań prewencyjnych zaleca się (o ile to możliwe) stosowanie terapii sterydami w formie przerywanej, tj. przyjmowanie sterydów nie w sposób ciągły, a na przykład co drugi dzień.

Podsumowując, przewlekła steroidoterapia prowadzi do licznych powikłań zdrowotnych w tym m.in. zaburzeń okulistycznych. Z tego względu lekarz prowadzący Pacjenta powinien mieć tego świadomość i co za tym idzie, skierować chorego na konsultację okulistyczną, aby, o ile to możliwe zapobiec ich rozwojowi.

FAQ

Źródła:

[dostęp: 11.02.2025 r.]

https://core.ac.uk/download/pdf/268454957.pdf