Wzrokowo uwarunkowane problemy w nauce u dzieci – czy są możliwe?

Za pomocą narządu wzroku odbieramy ponad 80% informacji o otaczającym nas świecie – prawidłowe widzenie jest niezmiernie ważne dla prawidłowego rozwoju dziecka. Wszelkie zaburzenia w tym zakresie mogą prowadzić do wystąpienia poważnych problemów z przyswajaniem i przetwarzaniem bodźców wzrokowych, a to z kolei może być przyczyną niepowodzeń szkolnych. Dowiedz się, jak rozpoznać, że Twoje dziecko słabo widzi.

Wzrok a nauka u dzieci

Coraz większa liczba polskich dzieci zmaga się z problemami okulistycznymi, w tym wadami wzroku takimi jak krótkowzroczność, nadwzroczność i astygmatyzm. Wzrok maluchów ulega pogorszeniu głównie z powodu dużej liczby godzin spędzanych przed ekranami komputerów czy smartfonów, choć przyczyn takiego stanu może być zdecydowanie więcej. Zaburzenia widzenia u dzieci mogą też objawiać się w różny sposób – jednym z symptomów mogą być kłopoty z nauką.

Szacuje się, że mniej więcej 40% problemów szkolnych może mieć pochodzenie wzrokowe. Nieskorygowana wada wzroku bądź niewykryta choroba oczu mogą być przyczyną nieprawidłowego przetwarzania informacji wzrokowych, a tym samym zaburzać codzienne funkcjonowanie w wielu sferach, m.in. znacznie obniżać zdolności edukacyjne u dzieci.

Czym dokładnie są zaburzenia przetwarzania bodźców wzrokowych?

Zmysł wzroku pełni w naszym życiu nieocenioną rolę, to dzięki niemu możemy poznawać otaczający nas świat i przetwarzać bodźce znajdujące się polu widzenia. Zdolność percepcji wzrokowej rozwija się między 3. a 8. rokiem życia, a więc w okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym, czyli newralgicznym momencie dla rozwoju dziecka.

Najczęściej występujące objawy zaburzeń przetwarzania bodźców wzrokowych u najmłodszych to:

• trudności w nauce pisania i czytania,
• nierozróżnianie liter i innych znaków graficznych,
• niestaranne pismo,
• problemy z wykonywaniem działań matematycznych,
• zaburzenia koncentracji,
• kłopoty z zapamiętywaniem informacji,
• zaburzenia równowagi,
• problemy z orientacją w przestrzeni.

Dowiedz się, jak zadbać o zdrowe oczu swojego dziecka.

Problemy ze wzrokiem wśród uczniów – co powinno zaniepokoić rodziców?

Małe dzieci nie potrafią zakomunikować, że źle widzą z bardzo prostego powodu – nie mają świadomości, że można widzieć lepiej. Dlatego też w rozpoznawaniu kłopotów ze wzrokiem najistotniejszą rolę odgrywają opiekunowie.

Na jakie objawy występujące u maluchów powinni zwrócić uwagę?

• Niechęć do zabaw, w których konieczne jest wykorzystanie koordynacji wzrokowo-ruchowej, np. układania puzzli czy klocków, rysowania, kolorowania, wycinania.
• Awersja do czytania książeczek czy pisania literek.
• Przekrzywianie głowy podczas oglądania ilustracji czy telewizji.
• Mrużenie oczu, pocieranie gałek ocznych rączkami.
• Nadwrażliwość wzrokowa.
• Kłopoty z rozróżnianiem prawej i lewej strony.
• Problemy z samodzielnym ubieraniem się, zapinaniem guzików czy zamka błyskawicznego.
• Niechęć do zabaw ruchowych, potykanie się, wpadanie na meble i inne przeszkody, częste upadki.
• Bóle głowy o niewyjaśnionej przyczynie.

Jak leczy się zaburzenia przetwarzania bodźców wzrokowych?

W przypadku dostrzeżenia u dziecka wyżej wymienionych sygnałów konieczne jest udanie się do okulisty. Jeśli stwierdzona zostanie wada wzroku lub inne zaburzenie widzenia, najistotniejsze będzie wdrożenia właściwego dla danego schorzenia leczenia lub zastosowanie odpowiedniej korekcji. Ponadto pomocna może okazać się terapia widzenia, czyli aktywny trening, którego zadaniem jest usprawnienie funkcji wzrokowych.

Polega ona na wykonywaniu indywidualnie dobranych przez specjalistę ćwiczeń poprawiających działanie kory wzrokowej i mięśni gałki ocznej. Cały proces trwa indywidualnie. Jego efektem może być znaczna poprawa wyników szkolnych oraz wzrost samooceny dziecka.