Stres a wzrok – czy silny stres może wpływać na wzrok?

9 kwietnia 2025

Stres jest naturalną reakcją organizmu. Hormonu stresu tj. kortyzol zwiększa stężenie glukozy we w krwi, przygotowując organizm do „walki”. Jednak jeśli doświadczasz stresu przewlekle, zdrowie oczu może na tym ucierpieć. Sprawdź, jaki jest związek między stresem a wzrokiem. Przekonaj się, jak sytuacje stresowe mogą wpłynąć na stan narządu wzroku, jak i cały organizm!

Wpływ stresu na organizm człowieka

Zanim dowiesz się, jaki jest związek między stresem a wzrokiem, musisz poznać szerszy kontekst i zrozumieć, jak stres wpływa na cały organizm człowieka. W odpowiedzi na stres, układ współczulny (odpowiedzialny za reakcję stresową) mobilizuje organizm do działania (walki lub ucieczki). Stres może oddziaływać na Ciebie na poziomie fizjologicznym, behawioralnym i psychologicznym. Fizjologiczne skutki wysokiego poziomu stresu to m.in.: 

• bladość skóry,
• potliwość,
• wzrost ciśnienia krwi,
• suchość w ustach,
• napięcie mięśni,
• przyspieszone bicie serca.

Jeśli chodzi o skutki behawioralne (wynikające z korelacji między stresem a wzrokiem), w wielu przypadkach stres powoduje np.: gwałtowne wybuchy gniewu/płaczu, upośledza refleks, zwiększa ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania. Może też prowadzić do nadużywania substancji psychoaktywnych. Do najczęstszych skutków psychologicznych ekspozycji organizmu na sytuacje stresogenne zalicza się: 

• pobudzenie,
• irytację,
• złość,
• natłok myśli,
• napięcie emocjonalne.

Długotrwały stres – jak stres wpływa na narząd wzroku?

Jak długotrwały stres może wpływać na wzrok? W reakcji na stresor naczynia krwionośne się kurczą, w związku z czym nie dostarczają do nerwu wzrokowego i mózgu odpowiedniej ilości krwi. Stan ten może doprowadzić do zaburzenia odżywienia struktur oczu i uszkodzenia nerwu wzrokowego. Z kolei zmniejszone wydzielanie łez zwiększa ryzyko rozwoju zespołu suchego oka. 

Gdy doświadczasz stresu, w organizmie uwalniają się hormony, w tym m.in. kortyzol, który wpływa na układ nerwowy i hormonalny, także na narząd wzroku. Na skutek tego procesu oczy mogą mieć problem z akomodacją (stres obniża elastyczność soczewki) i dostosowaniem się do zmieniających warunków oświetleniowych.

Jeśli zaobserwujesz u siebie objawy okulistyczne typu: zamglone widzenie, pieczenie, łzawienie, zmęczenie oczu, czy bóle głowy nasilające się wieczorami, skonsultuj się ze specjalistą. Optometrysta lub lekarz okulista doradzi Ci, jak dbać o narząd wzroku. 

Powiązania między stresem a wzrokiem nie zawsze są przyczyną problemów z widzeniem. Pamiętaj, że pogorszenie wzroku może mieć zupełnie inne źródło i sygnalizować rozwój różnych schorzeń, takich jak np.:

• jaskra,
• zapalenie nerwu wzrokowego,
• neuropatia nerwu wzrokowego,
• obrzęk tarczy nerwu wzrokowego.

Silny stres a wzrok – objawy ze strony narządu wzroku

W wyniku reakcji organizmu na stres dochodzi do podwyższenia ciśnienia wewnątrzgałkowego i rozszerzenia źrenic. Wiele osób skarży się też na objawy oczne, takie jak np.:

• migotanie, 
• aureole,
• błyski światła,
• zawężone widzenie/widzenie tunelowe
• zniekształcenia wizualne,
• zaburzenia ostrości wzroku,
• diplopię,
• pulsowanie.

W reakcji na stres możesz rzadziej mrugać, co sprzyja suchości oczu, podrażnieniom i ogólnemu dyskomfortowi optycznemu.

Czym jest stres oksydacyjny i jak wpływa na widzenie?

Odczuwasz o dłuższego czasu stres a wzrok jest coraz słabszy? Wiedz, że przewlekły stres może przyczynić się do powstania stresu oksydacyjnego, który jest zaburzeniem równowagi między produkcją oraz gromadzeniem się wolnych rodników tlenowych. Szczególnie narażona na negatywne działanie stresu oksydacyjnego jest siatkówka oka. Wiedz, że w komórkach siatkówki zachodzą zmiany epigenetyczne i transkrypcyjne, które wskazują na przyspieszony proces starzenia. Naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Irvine, przeprowadzając badania na myszach, udowodnili, że nawet niewielkie, lecz powtarzające się zwiększenie ciśnienia śródgałkowego prowadzi do utraty komórek zwojowych siatkówki, z czym wiąże się pogorszenie widzenia i szybsze starzenie się tkanek. 

Stres oksydacyjny uszkadza delikatne naczynia włosowate w oczach (wolne rodniki uszkadzają ich struktury i wywołują stan zapalny, co z kolei prowadzi do nieszczelności i wysięku osocza krwi). To nie koniec. Wolne rodniki mogą również uszkadzać fotoreceptory oka. Spośród chorób siatkówki związanych z wiekiem, których rozwój może warunkować nadmierna aktywacja stresu oksydacyjnego, należy wymienić AMD (Age-related Macular Degeneration, zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem) i retinopatię cukrzycową. 

FAQ 

Źródła:

[06.02.2025 r.]

https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C94448%2Cpod-wplywem-stresu-oczy-szybciej-sie-starzeja.html

https://www.journalsmededu.pl/index.php/ophthatherapy/article/download/3122/3064

https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/77401,zaburzenia-nerwicowe-lekowe-zwiazane-ze-stresem-i-pod-postacia-somatyczna