Rodzaje zaćmy: poznaj najczęstsze typy tej choroby oczu. Czym jest zaćma?

Zaćma to choroba oczu, która objawia się m.in. utratą ostrości wzroku, a nieleczona grozi ślepotą. Z powodu zmętniałej soczewki oka wielu Pacjentów odczuwa duży dyskomfort – ma trudności z czytaniem, oglądaniem telewizji i innymi czynnościami życia codziennego. Sprawdź, z jakimi rodzajami zaćmy najczęściej spotykają się lekarze okuliści w swojej praktyce lekarskiej. Poznaj objawy tego schorzenia i dowiedz się, na czym polega operacja zaćmy z wszczepieniem sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej.

Czym jest zaćma? Zmętnienie soczewki oka i czynniki ryzyka

Soczewka jest zlokalizowana między tęczówką a ciałem szklistym. To przezroczysty i elastyczny element gałki ocznej, dzięki któremu widzimy ostro i wyraźnie przedmioty znajdujące się w różnych odległościach. Jednak soczewka oka może zostać uszkodzona na skutek różnego typu zmian chorobowych. Zaćma (inaczej katarakta) to schorzenie okulistyczne, które często jest związane z procesem starzenia organizmu. Polega na częściowym lub całkowitym zmętnieniu soczewki oka, może rozwijać się tygodniami, miesiącami lub nawet latami. Zwykle zaćma dotyczy obojga oczu, choć może mieć postać jednooczną. Na rozwój zaćmy wpływa wiele różnych czynników, w tym np.:

• wiek,
• choroby tarczycy,
• nadciśnienie tętnicze,
• cukrzyca,
• obciążenie genetyczne,
• jaskra i inne choroby oczu,
• palenie papierosów,
• nadużywanie alkoholu,
• przebyte urazy oka,
• silna krótkowzroczność,
• przebyte operacje oczu,
• promieniowanie UV ze światła słonecznego,
• stosowanie leków statynowych,
• długotrwałe przyjmowanie leków sterydowych.

Jakie rodzaje zaćmy wyróżniamy?

Różne rodzaje zaćmy ze względu na przyczynę powstania – starcza, wrodzona, pourazowa, wtórna

Uwzględniając przyczynę powstania, możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje zaćmy, takich jak np.:

• zaćma wrodzona (cataracta congenita) – dotyczy niemowląt i małych dzieci. W tym przypadku do zaburzeń rozwoju oka dochodzi już w okresie płodowym. Zmętnienie soczewki oka może mieć związek z zakażeniami wewnątrzmacicznymi, stosowaniem przez kobietę w ciąży kortykosteroidów, sulfonamidów, lub innych leków. Należy podkreślić, iż nieleczona zaćma wrodzona  prowadzi do zaniku gałki ocznej (mikrophthalmus), oczopląsu, niedowidzenia, zeza towarzyszącego,
• zaćma nabyta/degeneracyjna (cataracta acquisita) – zwykle dotyczy starszych Pacjentów. Do nabytego zmętnienia soczewki może dojść w związku z naturalnymi procesami degeneracyjnymi, jakie toczą się w organizmie (mówimy wówczas o zaćmie starczej), ale nie tylko. Ten rodzaj zaćmy bywa powiązany z chorobami oczu lub schorzeniami ogólnoustrojowymi. Zaćma nabyta może być powikłaniem cukrzycy, niedoczynności przytarczyc, jaskry dokonanej, stanu zapalnego.

Jaki jeszcze klasyfikujemy zaćmę? Idąc dalej, biorąc pod uwagę lokalizację zmian chorobowych, zaćmę dzielimy na:

• zaćmę korową – początkowo zmętnienie dotyka obwodu soczewki, 
• zaćmę jądrową – w przypadku tej odmiany katarakty dochodzi do centralnego zajęcia soczewki,
• zaćmę podtorebkową tylną – zmiany chorobowe obejmują tylną część soczewki i postępują powoli.

Jakie są objawy zaćmy nabytej i wrodzonej?

Jakie są możliwe objawy zaćmy i jak widzi chory na kataraktę? Wszystko zależy od stopnia zaawansowania tej jednostki chorobowej oraz rodzaju zaćmy. Uogólniając, zaćma zawsze powoduje mniejsze lub większe pogorszenie wzroku. Przykładowo, Pacjenci z zaćmą korową skarżą się na nadwrażliwość na światło i jego rozproszenie. Z czasem zmiany chorobowe obejmują centrum soczewki i pojawia się nieostre widzenie, kolory stają się wyblakłe. 

Przy zaćmie jądrowej początkowo chory może widzieć lepiej z bliska, a wraz z rozwojem schorzenia obraz staje się rozmyty, pojawia się podwójne widzenie. U osób z zaćmą podtorebkową tylną bardzo szybko dochodzi do obniżenia ostrości widzenia. Obraz jest zamglony, niewyraźny, a widzenie z bliży utrudnione. Problemy może też sprawiać patrzenie w dal w jasnym świetle lub w słoneczny dzień.

Inne, często wymieniane objawy zaćmy to:

• problemy z koordynacją i poruszaniem się,
  
• trudności z widzeniem po zmroku,
• problem z oceną odległości,
• trudności z rozróżnianiem barw,
• zniekształcone widzenie przedmiotów,
• szybsze męczenie się oczu,
• narastająca krótkowzroczność.

Jak leczyć zaćmę? Na czym polega operacja zaćmy?

Należy zaznaczyć, iż zaćma bez względu na rodzaj musi być leczona. Zmętniałej soczewki nie da się zregenerować kroplami ani żadnymi innymi środkami, niezbędna jest ingerencja chirurgiczna. Współczesna okulistyka oferuje Pacjentom możliwość poddania się szybkiej i bezpiecznej operacji usunięcia zaćmy w każdym stadium zaawansowania. Jak udowadnia praktyka lekarska, katarakta bardzo często jest diagnozowana na późnym etapie, jednak nie jest to przeszkodą do osiągnięcia pożądanych efektów leczniczych i odzyskania komfortu wyraźnego widzenia. Jedną z powszechnie stosowanych metod jest usuwanie zaćmy metodą fakoemulsyfikacji z wszczepieniem soczewki wewnątrzgałkowej. 

Na czym polega operacja zaćmy? Fakoemulsyfikacja to nieskomplikowana i szybka procedura przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu chory nie czuje bólu w trakcie emulsyfikacji naturalnej zmętniałej soczewki i zastąpienia jej nową sztuczną. Podczas zabiegu lekarz wykonuje małe nacięcie na rogówce oka, przez które wprowadza fakoemulsyfikator, który rozdrabnia i usuwa z oka zmętniałą soczewkę. Następnie przez to samo nacięcie chirurg okulista wprowadza zwiniętą sztuczną soczewkę. Warto wspomnieć, iż cięcie goi się samoistnie i nie ma potrzeby zakładania szwów. Cała procedura zabiegowa trwa około 20 minut, a Pacjent może wrócić do domu po kilku godzinach.

Zabieg usuwania zaćmy z pomocą fakoemulsyfikatora poprzedza szeroka diagnostyka oraz szczegółowy wywiad medyczny, podczas którego lekarz wyklucza ewentualne przeciwwskazania, informuje o przebiegu operacji, przygotowaniach, poznaje oczekiwania Pacjenta itp.  Warto pamiętać, aby w dniach poprzedzających operację nie zmieniać dawkowania stosowanych na stałe leków. Zalecamy, aby przyjechać do naszej kliniki Optegra z osobą towarzyszącą, która pomoże Ci po zabiegu. 

Jeśli chcesz poznać więcej szczegółów dotyczących przygotowań do operacji na zaćmę, zapraszamy do kontaktu.

FAQ

Czym operacja zaćmy jest jedynym skutecznym sposobem leczenia? 

Tak, obecnie nie ma innej drogi leczenia zaćmy, niż zabieg operacyjny. Więcej informacji na temat przebiegu usuwania zaćmy metodą fakoemulsyfikacji mogą udzielić Ci nasi pomocni i doświadczeni specjaliści. 

Czy usuwanie zaćmy jest bezpieczne?

Tak, operacja usunięcia zaćmy wyróżnia się wysokim profilem bezpieczeństwa. Zabieg wykonuje doświadczony i wykwalifikowany chirurg okulista. Zastosowanie specjalnych kropli o miejscowym działaniu znieczulającym sprawia, że Pacjent zachowuje przytomność na czas operacji.

Ile kosztuje zabieg usunięcia zaćmy?

Zastanawiasz się, ile kosztuje fakoemulsyfikacja? Wszystko zależy od rodzaju soczewek użytych podczas zabiegu. Przykładowo, zabieg z soczewką monofokalną kosztuje 3000 złotych, a z soczewką monofokalną asferyczną wzmacniającą widzenie pośrednie 5600 złotych. Szczegółowe informacje na temat cen procedur zabiegowych mogą przekazać Ci eksperci z naszej kliniki Optegra.

Źródła:

https://www.przegladokulistyczny.pl/zama_wrodzona_i_krtkowzroczno_u_dzieci [dostęp: 15.07.2023 r.]

https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobysoczewki/73341,zacma [dostęp: 15.07.2023 r.]