Gradówka na oku – jak ją leczyć?

Gradówka na oku –  przyczyny powstawania i skuteczne metody leczenia

Gradówka oka to powszechne schorzenie okulistyczne. Choć ma niewielkie rozmiary, wiąże się z dużym dyskomfortem. Może także utrudniać prawidłowe widzenie. Gdy się pojawi – nie wolno jej bagatelizować. Jak leczyć gradówkę na oku? Czy gradówka jest zaraźliwa? Jak usunąć gradówkę z oka? Na te i inne pytania odpowiadamy w naszym artykule.

Gradówka na oku – jak wygląda i powstaje?

Gradówka ma postać zgrubienia lub niewielkiego guzka mierzącego od 2 do 8 mm o ropno-krwistej masie. Ma czerwono-żółty kolor. Zazwyczaj pojawia się na brzegu dolnej lub górnej powieki, powyżej linii rzęs. Powodem powstania gradówki jest niedrożność z gruczołów Meiboma, który znajduje się pod powieką. Zadaniem gruczołów Meiboma jest tworzenie oleistego płynu, zwanego meibum. Jest to substancja lipidowa, która ochrania narząd wzroku. Dzięki niej możliwe jest np. szczelne zamknięcie powiek podczas snu. Meibum jest także składnikiem filmu łzowego. Dba więc o utrzymanie prawidłowego nawilżenia i zapobiega nadmiernemu odparowywaniu łez. Gradówka powstaje na skutek zaczopowania (niedrożności) ujścia gruczołów Meiboma, konsekwencją czego jest nagromadzenie się w tym miejscu złogów łoju (meibum) i powstanie stanu zapalnego. W ten sposób powstaje obrzęk powieki. W pierwszej fazie pojawia się zaczerwienienie w okolic powieki i lekki ból. Po kilku dniach pojawia się gradówka.

Gradówka wewnątrz oka najczęściej dotyka osób noszących soczewki kontaktowe, zmagających się z łojotokowym zapaleniem skóry lub trądzikiem różowatym. Może wystąpić również po zakażeniu bakteriami gronkowca lub jako powikłanie po źle leczonym jęczmieniu. Znacznie częściej występuje u osób, które rzadko mrugają. Niewystarczające nawilżenie oka wywołuje wtedy świąd i zachęca do przecierania oczu placami. A stąd już tylko krok do zakażenia bakteryjnego i gradówki.

Zobacz: Czy zapalenie spojówek jest zaraźliwe?

Objawy gradówki wewnątrz oka

Pierwszym objawem, który może wskazywać na wystąpienie gradówki na dolnej powiece jest delikatnie zgrubienie powieki. Początkowo nie powoduje ono żadnych dolegliwości bólowych. Następnie w tym miejscu może pojawić się białawy guzek. W miarę rozwoju gradówki i stanu zapalnego – obszar wokół guzka staje się zaczerwieniony. Niektórzy pacjenci obserwują u siebie również podrażnienie oka. Gdy choroba się rozwija powieka zaczyna być obolała, a guzek może ograniczać pole widzenie. To najwyższa pora, by udać się do lekarza i zasięgnąć porady specjalisty.

Jak rozpoznać gradówkę oka?

Gradówka oka jest stosunkowo łatwa do zdiagnozowania dla okulisty. W oparciu o badanie oka w lampie szczelinowej oraz szczegółowy wywiad, opisujący dokładnie wszystkie objawy, które występują u pacjenta, lekarz jest w stanie postawić diagnozę i wdrożyć odpowiednie leczenie gradówki wewnątrz oka. Specjalista chorób oczu w trakcie wizyty oceni stopień zaawansowania choroby: sprawdzi czy gradówka występuje na dolnej powiece, czy możne na górnej, oraz sprawdzi, czy gałka oczna nie została podrażniona w efekcie istniejącej infekcji i nie doszło do stanu zapalnego tkanek oczodołu. Dodatkowo, lekarz oceni czy pacjent nie cierpi na choroby współistniejące: np. trądzik różowaty czy łojotokowe zapalenie skóry oraz wykluczy występowanie schorzeń ogólnoustrojowych.

Czy gradówka jest zaraźliwa?        

Za zdecydowaną większość wszystkich chorób, które występują w obrębie powieki odpowiadają bakterie gronkowca. Jego komórki bardzo łatwo się przenoszą, co sprawia, że gradówka oka jest zaraźliwa i może przenosić się między ludźmi. Dlatego właśnie tak ważne jest bezwzględne przestrzeganie zasad higieny i unikanie dotykania okolic oczu brudnymi rękami. Sposobem na ochronę przed zakażeniem jest także rezygnacja ze współdzielenia osobistych kosmetyków, np. tuszu do rzęs czy cieni do powiek.

Zobacz: Choroby rogówki

Co zrobić żeby gradówka pękła?

Jak już wspomnieliśmy gradówka ma postać małego guzka z ropną końcówką. Często tego typu zmiany aż kuszą, by je wycisnąć i mieć problem z głowy. W przypadku gradówki wszelkie nakłuwanie lub wyduszanie jest bardzo złym pomysłem, którego zdecydowanie nie wolno wcielać w życie. Siłowe pozbycie się zmiany może jedynie pogorszyć sytuację: spowodować zaostrzenie stanu zapalnego, pozostawić po sobie blizny, a dodatkowo wydłużyć leczenie. Poniżej przedstawiamy bezpieczne rady, co zrobić, by gradówka pękła samoistnie, a nieprzyjemne dolegliwości ustały.

Leczenie gradówki oka

Jeśli zaobserwujesz u siebie objawy, wskazujące na występowanie gradówki – możesz skorzystać z domowych sposobów leczenia gradówki wewnątrz oka, które w wielu przypadkach przynoszą pozytywne rezultaty. Pamiętaj jednak, by uzbroić się w cierpliwość, bowiem uciążliwe objawy nie znikną w ciągu jednego dnia. Jedną z najbardziej skutecznych, domowych metod leczenia gradówki oka jest robienie ciepłych okładów na chorej powiece oraz jej masowanie. Ciepło pozwala rozrzedzić zalegającą w guzku wydzielinę i ułatwia jej odpływ, a dzięki temu zapobiega jej zaleganiu, czopowaniu i rozwojowi stanu zapalnego. Do wykonania ciepłego kompresu można użyć czystej gazy lub specjalnych, ogrzewających maseczek na oczy. Do ich wykonania najlepiej zastosować napary z rumianku, zielonej herbaty czy świeżej pietruszki. Taki domowy sposób leczenia gradówki może okazać się skuteczny, gdy będziesz wykonywać kompresy regularnie, kilka razy w ciągu dnia. Ciepłe okłady warto połączyć z masażem powieki, na której pojawiła się gradówka. Delikatne uciskanie gruczołów na powiece może pomóc im się odetkać i odpłynąć zalegającej wydzielinie. Pamiętaj, by masaż wykonywać czystymi rękami z użyciem gazy lub specjalnych chusteczek do higieny brzegów powiek dostępnych w aptece bez recepty, zawsze w kierunku szpary powiekowej, czyli z góry w stronę brzegów powieki. W ten sposób wydzielina przesuwa się w gruczołach w kierunku ich ujść. Jeśli jednak objawy schorzenia są wyjątkowo uciążliwe, gradówka nie pęka samoistnie i nie ulega samowyleczeniu przez więcej niż 14 dni, nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty. Najczęściej leczenie gradówki odbywa się z wykorzystaniem maści z antybiotykami oraz steroidami. Czasem lekarz decyduje o włączeniu do leczenia antybiotyków, które trzeba przyjmować doustnie. Jeśli i takie leczenie nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, objawy będą się utrzymywać lub przybiorą na sile i gradówki nie uda się pozbyć – lekarz może skierować pacjenta na zabieg chirurgiczny.

Chirurgiczne usunięcie gradówki z oka

Gdy leczenie gradówki oka domowymi sposobami i antybiotykoterapia nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, lekarz może zadecydować o konieczności chirurgicznego usunięcia gradówki z oka. Zabieg jest stosunkowo prosty, wykonywany w znieczuleniu miejscowym, w ramach chirurgii jednego dnia i nie trwa dłużej niż 20 minut. W zależności od wielkości zmiany chorobowej, chirurg przeprowadza odpowiednie czynności. Gdy gradówka jest niewielkich rozmiarów, usunięcie z niej zalegającej wydzieliny jest łatwe i nie wiąże się z naruszeniem sąsiadujących, zdrowych komórek. Jeśli zmiana jest duża – zabieg chirurgiczny jest bardziej złożony. Lekarz musi bowiem odwinąć powiekę, naciąć ją po jej wewnętrznej stronie i dopiero wtedy pozbywa się nadmiaru wydzieliny. Po zabiegu skóra zazwyczaj regeneruje i goi się szybko, nie pozostawiając widocznych blizn. Gdy gradówka występuje na górnej powiece – ranka po zabiegu chirurgicznym może powodować nieco większy dyskomfort. Przez 3-4 dni wokół oka może utrzymywać się zasinienie. Po zabiegu pacjentom zaleca się suszenie oka ciepłym, suchym powietrzem. Skóra powiek zazwyczaj regeneruje się dobrze, nie pozostawiając żadnych widocznych blizn. Zdarza się też, że gdy zmiany pojawią się na górnej powiece, powstająca po zabiegu tymczasowa blizna może powodować dyskomfort. Należy jednak pamiętać, że chirurgiczne usunięcie gradówki oka to rzadkość. W ten sposób leczonych jest zaledwie 5% przypadków.

Nieleczona gradówka oka – powikłania

Nieleczona gradówka oka jest niebezpieczna dla zdrowia. Przedłużająca się infekcja i stan zapalny w obrębie narządu wzroku może uciskać rogówkę i prowadzić do astygmatyzmu i trwałych zaburzeń widzenia. Jeśli specjalista zaobserwuje u pacjenta tendencję do powstawania gradówek powiek – warto przeprowadzić pogłębioną diagnostykę, w celu wykluczenia poważniejszych chorób.

Gdy lekarz zdiagnozuje u Ciebie gradówkę – na czas leczenia zrezygnuj z noszenia soczewek kontaktowych i wykonywania makijażu oczu. To znacznie skróci czas leczenia. Gdy powieka wróci do pełni zdrowia – wymień soczewki i kosmetyki na nowe. Być może to właśnie one były źródłem zakażenia. Pamiętaj, że nawracająca gradówka oka może być niebezpieczna dla zdrowia.

Zobacz też: Jak dbać o wzrok?

Gradówka oka. Jak jej zapobiec?

Lepiej zapobiegać niż leczyć. Trudno nie zgodzić się z tym stwierdzeniem. Co zatem robić, by uniknąć gradówki oka? Przede wszystkim należy dbać o właściwą higienę narządu wzroku. W przypadku noszenia soczewek kontaktowych – kluczowe jest, by przy ich zmianie mieć zawsze czyste ręce. Dodatkowo, należy pamiętać, by zmieniać je zgodnie ze wskazówkami producenta. Soczewek jednodniowych nie nosimy przez kilka dni, a dwutygodniowe wymieniamy na nowe po dwóch a nie trzech tygodniach. Nie wolno zapominać o prawidłowej ilości snu – w ten sposób oczy odpoczywają i mają czas na regenerację. Aby zapobiegać gradówce wewnątrz oka warto również ograniczać czas spędzany przed komputerem oraz przebywaniu w zadymionych i zakurzonych pomieszczeniach, które sprzyjają nadmiernemu wysuszaniu oczu. Panie powinny z kolei bezwzględnie pamiętać o codziennym, dokładnym zmywaniu makijażu. Dobrą praktyką jest również niepożyczenie i niekorzystanie z cudzych kosmetyków, stosowanych w okolicach oczu, takich jak tusz do rzęs, eyeliner czy cienie do powiek. Pamiętaj także, by nigdy nie używać żadnych preparatów ani kosmetyków do oczu po upływie terminu ich ważności. Będąc w miejscach publicznych, w kinie, restauracji czy na zakupach, zawsze dokładnie umyj ręce, zanim dotkniesz nimi oczu. Dobrą profilaktyką jest także przemywanie brzegów powiek czystym wacikiem, zwilżonym w ciepłej wodzie, stosowanie ciepłych kompresów lub masaż powiek. Takie działania pomagają zachować drożność gruczołów, ograniczają ryzyko gromadzenia się nadmiarowej ilości wydzieliny, a co za tym idzie – zachorowania na gradówkę oka.