Podwyższone ciśnienie w oku

Ciśnienie w oku to ciśnienie wewnątrz gałki ocznej. Jego podstawową funkcją jest utrzymanie jej kulistego kształtu. Trwały wzrost ciśnienia w gałce ocznej może oznaczać, że w organizmie rozwinęła się choroba przewlekła. Najpoważniejszą z nich jest jaskra, w wyniku której włókna nerwu wzrokowego ulegają uszkodzeniu. Jaskra prowadzi to stopniowego pogorszenia widzenia, a w skrajnych przypadkach może spowodować nawet całkowitą utratę wzroku. Jakie są powody podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego? Jak obniżyć ciśnienie w gałce ocznej? Zapraszamy do lektury naszego artykułu.

We wnętrzu przedniego odcinka oka znajduje się ciecz wodnista. Jej rolą jest odżywianie tych części oka, które nie mają własnych naczyń krwionośnych. Należą do nich: rogówka, soczewka i ciało szkliste. Nagły wzrost ciśnienia w gałce ocznej jest bardzo niebezpieczny i stanowi realne zagrożenie dla wzorku pacjenta.

Zobacz też: Jak wygląda leczenie jaskry?

Ciśnienie w oku – co to jest?

Właściwy poziom ciśnienia w oku jest uzależniony od stosunku wyprodukowanej cieczy wodnistej do jej wchłaniania. Ciecz wodnistą produkuje ciało rzęskowe, otaczające tęczówkę, które jest utworzone niemal w całości przez mięsień rzęskowy. To on jest odpowiedzialny za napięcie i kształt soczewki. Ciecz wodnista, powstaje w nabłonku ciałka rzęskowego, a następnie przepływa przez źrenicę z tylnej do przedniej komory oka. Następnie wchłania się przez beleczkowanie w kącie przesączania, inaczej nazywanym kątem rogówkowo-tęczówkowym. Ciecz wodnista odpływa do zatoki żylnej twardówki, czyli kanału Schlemma, dalej do żył wodnych w rąbku rogówki, a następnie do splotu naczyń żylnych. Tą drogą odpływa 90% cieczy wodnistej, a 10% przez tęczówkę oraz przez ciało rzęskowe do przestrzeni nadtwardówkowej. Kłopoty z odpływem cieczy wodnistej powodują wzrost ciśnienia w gałce ocznej. Najpopularniejszą przyczyną podwyższonego ciśnienia w oku są zmiany w budowie tkankowej układu odprowadzającego. Zdecydowanie rzadziej mamy do czynienia z wtórnym zwężeniem drogi odpływu. Najczęściej wiąże się ono z obecnością przeszkody mechanicznej. Oceny kąta przesączania dokonać wykonując badanie nazywane gonioskopią.

Jakie powinno być ciśnienie w oku?

Przyjmuje się, że norma ciśnienia w oku powinna mieścić się w przedziale 10–21 mm Hg. Średni poziom ciśnienia u większości ludzi wynosi ok. 16 mm Hg. Ciśnienie w oku przekraczające 24 mm Hg jest wskazaniem do dalszej diagnostyki. Każdy pacjent toleruje inne wartości ciśnienia w oku, tzn. że inne wartości ciśnienia są dla niego bezpieczne. Zdarzają się przypadki, w których nawet duże nadciśnienie w oku nie powoduje pogorszenia widzenia ani uszkodzenia nerwu wzrokowego. Zdarzają się jednak i sytuacje odwrotne – pacjent ma zmiany chorobowe w wyniku zdiagnozowanej jaskry pomimo braku podwyższonego ciśnienia w oku.

Badanie wysokości ciśnienia w oku to tonometria. W trakcie badania lekarz przykłada do rogówki tonometr. Przy jego pomocy spłaszcza się powierzchnię znieczulonej rogówki a obraz rogówki ogląda w lampie szczelinowej. Tonometrię aplanacyjną wykonuje się w lampie szczelinowej. To bardzo dokładnie badanie. Alternatywą dla niej jest tonometria bezkontaktowa, podczas której z wykorzystaniem strumienia powietrza spłaszcza się rogówkę. To badanie nie wymaga znieczulenia oka. Stosuje się je do przeprowadzania badań przesiewowych.

Zobacz też: Jak grubość rogówki wpływa na zabieg laserowej korekcji wzroku?

Wysokie ciśnienie oka – przyczyny

Ze względu na przyczyny występowania, wyróżniamy dwa rodzaje podwyższonego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Przyczyną wysokiego ciśnienia w oku z zamkniętym kątem przesączania może być na przykład uraz lub stan zapalny oka, w wyniku którego nastąpił gwałtowny wypływ barwnika z tęczówki. Do zamknięcia kąta przesączania może prowadzić także przyjmowanie niektórych leków, np. powodujących rozszerzenie źrenic. Podwyższone ciśnienie otwartego kąta jest związane z podwyższoną produkcją cieczy wodnistej. Może być to spowodowane nadciśnieniem tętniczym lub wiązać się z przyjmowaniem wybranych leków.

Chorobą, która jest związana z występowaniem podwyższonego ciśnienia w oku jest jaskra. Schorzenie to może występować zarówno z otwartym, jak i zamkniętym kątem przesączania. W jej przebiegu podwyższone ciśnienie w oku powoduje uszkodzenie nerwu wzorkowego. Nieleczona – może doprowadzić nawet do ślepoty. Należy pamiętać, że jaskra może pojawić się również u osób z prawidłowym ciśnieniem w oku. Wówczas mamy do czynienia z tak zwaną jaskrą normalnego ciśnienia.

Zobacz: Badania na jaskrę

Objawy wysokiego ciśnienia w oku

Pacjenci u których stwierdzono podwyższone ciśnienie w oku często skarżą się na bóle głowy lub oka. Gwałtownemu wzrostowi ciśnienia w oku często towarzyszą z kolei zaburzenia widzenia (mroczki, ograniczenie pola widzenia), nudności i wymioty, nasilony ból głowy/oka oraz intensywne poty. W przypadku wystąpienia powyższych symptomów należy pilnie zasięgnąć pomocy lekarskiej.

Ciśnienie w oku – leczenie

Celem leczenia zbyt wysokiego ciśnienia w oku jest obniżenie ciśnienia śródgałkowego do tzw. poziomu docelowego. Ciśnienie docelowe to takie, przy którym choroba nie postępuje, tzn. bezpieczne ciśnienie dla danego pacjenta.

Podstawową metodą leczenia podwyższonego ciśnienia w oku jest terapia farmakologiczna. Krople na obniżenie ciśnienia w oku, wpływają na zmniejszenie produkcji cieczy wodnistej oraz poprawiają jej wchłanianie. Dzięki temu możliwe jest obniżenie ciśnienia w oku. Jeśli farmakoterapia nie przynosi oczekiwanych rezultatów i ciśnienie w oku nie obniża się do bezpiecznego poziomu, wykonuje się zabiegi operacyjne. W ich trakcie wytwarzana jest dodatkowa droga odpływu cieczy wodnistej z oka lub otwierany jest kąt przesączania. Pacjenci mogą też być kierowani na zabiegi laserowe utkania beleczkowego kąta, który ma ułatwić odpływanie cieczy wodnistej.

Jak obniżyć ciśnienie w oku domowymi sposobami?

Utrzymujące się dłużej podwyższone ciśnienie w oku wymaga stałej opieki lekarskiej i systematycznego stosowania się do zaleceń. Dobrym pomysłem jest również zmiana codziennych nawyków żywieniowych, które mogę wspierać rezultaty terapii i poprawić ogólny stan zdrowia. Te domowe sposoby mogą pomóc obniżyć ciśnienie w oku.

Zobacz: Czynniki ryzyka wystąpienia jaskry

Im niższy poziom insuliny, tym lepiej

Komponując swoją dietę staraj się jeść jak najmniej produktów, które podnoszą poziom cukru we krwi i podwyższają poziom insuliny, takich jak: pszenne makarony pieczywa, biały ryż, ziemniaki i słodycze.

Wzbogać swoją dietę w luteinę

Luteina to przeciwutletniacz, który dodatkowo chroni nasze oczy przed szkodliwym działaniem promieni UV. Warto, by pojawił się w naszej diecie. Produkty bogate w luteinę to: ryby, kapusta włoska, brokuły, kiełki zbóż, jajka, natka pietruszki, nektarynki, czarne porzeczki i awokado.

Wybieraj owoce jagodowe

Szczególnie dobrze na wzrok, pamięć i koncentrację wpływają witaminy i minerały, zawarte w borówkach amerykańskich. Owoce te wzmacniają też naczynia włosowate w oku.

Wystrzegaj się tłuszczy

Nadmierne spożycie tłuszczy zwierzęcych może przyczynić się do zwyrodnień plamki żółtej. Ponadto, zbyt duża ilość tłuszczy zwierzęcych wchłanianie kwasów tłuszczowych omega-3, które są budulcem tkanki nerwowej siatkówki oka.

Postaw na witaminę E

Witamina E, nazywana witaminą młodości, wykazuje właściwości przeciwutleniające. Dodatkowo broni organizm przed działaniem wolnych rodników, powodujących obumieranie komórek, które budują tkankę gałki ocznej. W witaminę E bogate są takie produkty jak: migdały, margaryna, jajka, marchew, brukselka, orzechy, kiełki pszenicy.

Niezależnie od przyczyny, podwyższone ciśnienie w oku wymaga stałej specjalistycznej opieki, pogłębionej diagnostyki i podjęcia leczenia, które pozwoli utrzymać wzrok pacjenta na zadowalającym poziomie. Tylko regularne wizyty u okulisty pozwalają wykryć ewentualnie niepokojące objawy i ustrzec się przed nieodwracalnymi uszkodzeniami wzroku, wywoływanymi przez jaskrę i niekontrolowane podwyższone ciśnienie w oku.