Czym jest zaćma? Przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Zaćma jest chorobą polegającą na częściowym lub całkowitym zmętnieniu soczewki. Jest to schorzenie powszechne, które rozwija się powoli i bezboleśnie, dlatego osoby nim dotknięte mogą początkowo nawet nie zauważyć pierwszych objawów lub też nie skojarzyć, że mają zaćmę. Choroba powoduje upośledzenie widzenia i może prowadzić do całkowitej utraty wzroku. Na szczęście, dzięki nowoczesnej chirurgii okulistycznej, zaćma to choroba uleczalna. Dowiedz się więcej na ten temat i poznaj dostępne metody leczenia! 

Czym jest zaćma i kogo dotyczy ta przypadłość?

Zaćma to choroba dotykająca soczewki w gałce ocznej. Przypadłość ta znana jest również jako katarakta. To podstawowa zmiana patologiczna naturalnej soczewki, polegająca na częściowym lub całkowitym jej zmętnieniu, wskutek czego soczewka traci swoją najistotniejszą cechę optyczną – przejrzystość. 

Soczewka położona jest między tęczówką a ciałem szklistym. stanowi element układu optycznego oka. Zmienia kształt w zależności od tego, czy patrzymy z bliska czy z daleka, dzięki czemu skupia ona światło na siatkówce. Soczewka narażona jest na różne nieprawidłowości. Wraz z wiekiem wraz z  wiekiem staje się mniej elastyczna, co przyczynia się do osłabienia akomodacji. Jest to zupełnie normalne i określane jako starczowzroczność, czy też prezbiopia. Natomiast w przypadku zaćmy dochodzi do zmętnienia soczewki. 

Choroba prowadzi do upośledzenia wzroku, a nawet całkowitej utraty widzenia. Najbardziej narażeni na zaćmę są Pacjenci w wieku senioralnym. Jednak choroba ta błędnie kategoryzowana jest jako schorzenie wyłącznie starcze, ponieważ coraz częściej dotyczy także osób znacznie młodszych.

Co odpowiada za to schorzenie?

Zapadalność na zaćmę rośnie wraz z wiekiem i to właśnie zaćma starcza jest najczęstsza. Schorzenie to może pojawić się również jako skutek urazu oka lub jako powikłanie innych chorób (np. cukrzycy). Inne czynniki, jak niewłaściwa dieta, palenie tytoniu czy genetyczne predyspozycje mogą zwiększać prawdopodobieństwo zachorowania. 

Jakie są rodzaje zaćmy wrodzonej i wtórnej oraz jakie są przyczyny? 

Wyróżnia się zaćmę wrodzoną i wtórną (nabytą). Pierwsza z nich wynika z predyspozycji genetycznych. Mogą za nią odpowiadać również choroby, jakich doświadczyła kobieta będąca w ciąży. Do takich zalicza się m.in. stany niedożywienia, czy infekcje różyczki – czynniki takie mogą upośledzać rozwój soczewki u dziecka w życiu płodowym.  Z kolei postać wtórna (najczęściej występująca) dzieli się na zaćmę:

  • starczą – ma związek z wiekiem, może rozwijać się już po 60. roku życia, a nawet wcześniej;
  • metaboliczną – jest następstwem schorzeń metabolicznych, głównie cukrzycy, która prowadzi do zaburzeń strukturalnych budowy soczewki;
  • toksyczną – w tym przypadku zmętnienie soczewki może rozwinąć się bardzo szybko, nawet w ciągu kilku dni, co ma związek z działaniem substancji toksycznych mających kontakt z okiem lub ogólnoustrojowych – może być to powikłanie przyjmowania niektórych leków, np. sterydowych;
  • urazową – spowodowana jest mechanicznym uszkodzeniem soczewki. 

W klasyfikacji zaćmy bierze się pod uwagę również inny podział, który wyróżnia zaćmę jądrową, korową i podtorebkową.

Jak rozpoznać pierwsze objawy zaćmy?

Przy zaćmie Pacjent zauważa:

  • pogorszenie ostrości wzroku do dali i/lub do bliży niemożliwe do skorygowania okularami,
  • problemy w rozpoznawaniu barw,
  • pogorszenie kontrastu,
  • jednooczne dwojenie (widzenie podwójne), 
  • zwiększoną wrażliwość na światło.

Najczęściej zaćma postępuje powoli (z wyjątkiem urazów) i przez pierwsze lata może nie dawać żadnych objawów. Chorzy widzą coraz mniej wyraźnie, jakby oglądali świat przez matową szybę, często opisują to jako zamglony obraz, który zaciera się i rozmywa. Pacjenci zaczynają częściej przecierać swoje okulary, bo mają wrażenie, że szkła uległy zabrudzeniu. Sygnałem świadczącym o początkach zaćmy może też być konieczność częstej zmiany okularów. Pacjenci często ubolewają, że mają problem z dobraniem satysfakcjonującej korekcji okularowej.

Jak wygląda diagnostyka zaćmy? Kiedy zgłosić się do lekarza? 

Pacjenci, którzy zauważą u siebie opisane symptomy, powinny niezwłocznie skonsultować się z lekarzem okulistą lub optometrystą i przejść przez kompleksową diagnostykę w kierunku rozpoznania zaćmy. Profesjonalna konsultacja medyczna, świadczona przez specjalistów Optegra, pozwala potwierdzić lub wykluczyć podejrzenie zaćmy. Warto sięgnąć po tę możliwość i zatroszczyć się o prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku, bo dzięki niemu życie jest łatwiejsze i bardziej interesujące.

Lekarz najczęściej stawia diagnozę po obejrzeniu stanu oka – zmętnienie jest wyraźnie widoczne w trakcie badań okulistycznych. Przeprowadza się też badanie dna oka, ale ma ono na celu głównie ocenę efektywności stosowanego leczenia. 

Wiele osób dotkniętych zaćmą zwleka z podjęciem decyzji o zabiegu usunięcia zaćmy, bojąc się bólu, powikłań, rezultatów pooperacyjnych. Jednak bezpieczna technika operacyjna, szybkie gojenie oka oraz rehabilitacja pooperacyjna pozwalają pacjentom stosunkowo szybko wrócić do pracy zawodowej i codziennych obowiązków.

Nie należy zbyt długo zwlekać z podjęciem decyzji o zabiegu, jeśli choroba utrudnia nam codzienne funkcjonowanie, zaburza dotychczasowy tryb życia, czy też przeszkadza w pracy zawodowej.

Na czym polega leczenie operacyjne zaćmy? Czy operacja to jedyny sposób usuwania zaćmy starczej?

Tylko w początkowym stadium rozwoju zaćmy zaleca się stosowanie kropli do oczu. Natomiast w celu poprawy ostrości wzroku zwykle wskazana jest operacja usunięcia zaćmy, która jest obecnie jedynym skutecznym sposobem leczenia. Wówczas sztuczną soczewkę wszczepia się do oka w miejscu jej naturalnego poprzednika, czyli zmętniałej soczewki po wcześniejszym jej usunięciu. 

Metodą najczęściej stosowaną do leczenia zaćmy jest fakoemulsyfikacja. Polega ona na rozbiciu i kolejno usunięciu soczewki Pacjenta. W następnym kroku wszczepia się sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową. Warto podkreślić, że szczególnie istotny jest wybór prawidłowej soczewki zastępczej, która może jednocześnie skorygować współistniejące wady wzroku. Dzięki temu Pacjenci z zaćmą mogą podczas jednego zabiegu odzyskać prawidłowe widzenie i przy okazji pozbyć się konieczności noszenia okularów lub soczewek kontaktowych.

Zaćma – najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi 

Jest to choroba polegająca na postępującym zmętnieniu soczewki oka, prowadząca do upośledzenia i utraty wzroku. Na szczęście współczesna chirurgia okulistyczna dysponuje metodami, które w większości przypadków pozwalają odzyskać ostrość widzenia, nawet w przypadku zaćmy dojrzałej w zaawansowanym stadium.

W pierwszej kolejności konieczna jest wizyta kwalifikacyjna do zabiegu usunięcia zaćmy. Lekarz może zalecić przeprowadzenie adekwatnych badań. Po wykluczeniu przeciwwskazań i zakwalifikowaniu się do procedury sam zabieg zwykle przeprowadzany jest w ramach tzw. chirurgii jednodniowej. Dostępny jest również w ramach refundacji NFZ.

Operacyjne leczenie zaćmy jest najskuteczniejszą metodą leczenia, która pozwala na odzyskanie wzroku. Ponadto wszczepienie sztucznej soczewki pozwala także na korekcję ewentualnych wad wzroku, np. krótkowzroczności, tym samym rezygnację z okularów.

Najczęściej Pacjent wraca do domu tego samego dnia, pouczony o dalszym postępowaniu obejmującym przede wszystkim unikanie wysiłku i właściwą pielęgnację oka. Cały proces gojenia się oka trwa ok. 4-6 tygodni. Do pracy można jednak wrócić znacznie wcześniej, zwykle już po kilku dniach, co jest oczywiście kwestią indywidualną.

Niekiedy, pomimo prawidłowo wykonanego zabiegu, problem ten może się powtórzyć. Mowa wówczas o zaćmie wtórnej, która najczęściej rozwija się po kilku latach od pierwszej operacji. Zaćma wtórna, czyli zmętnienie w torebce tylnej soczewki, usuwa się już bez ingerencji chirurgicznej.  Zabieg wykonuje się za pomoc lasera – jest to tzn. kapsulotomia.

W tym przypadku do powstawania zaćmy przyczyniają się nie procesy starzenia, a rozmaite czynniki. Jako przyczyny zaćmy wikłającej wymienia się m.in. powikłania po innych chorobach oczu (np. jaskrze), schorzenia ogólnoustrojowe, czy też urazy. Z tego powodu problem ten dotyczy osób w różnym wieku.

FAQ

Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

Zobacz

Zaćma: warto wiedzieć

więcej
Operacyjne leczenie zaćmy

Operacyjne leczenie zaćmy

Zaćma to jedna z najczęściej występujących na świecie chorób narządu wzroku....
więcej
Zaćma – gdy tracimy wzrok

Zaćma – gdy tracimy wzrok

Gdy tracimy ostrość wzroku warto zrobić wszystko, by zatrzymać ten proces....
więcej
Operacja zaćmy NFZ: gdzie najszybciej uzyskasz pomoc? Gdzie są najkrótsze terminy leczenia operacyjnego

Operacja zaćmy NFZ: gdzie najszybciej uzyskasz pomoc? Gdzie są najkrótsze terminy leczenia operacyjnego

Operacyjne usunięcie zaćmy to obecnie jedyny sposób na odzyskanie komfort widzenia....
więcej
Wizyta kwalifikacyjna do zabiegu usunięcia zaćmy

Wizyta kwalifikacyjna do zabiegu usunięcia zaćmy

Wybór soczewki do zabiegu uśnięcia zaćmy to najważniejsza decyzja, która może...
więcej
Sztuczne soczewki wewnątrzgałkowe – rodzaje

Sztuczne soczewki wewnątrzgałkowe – rodzaje

Odpowiedni wybór odpowiednich soczewek wewnątrzgałkowych pozwala podnieść jakość codziennego życia Pacjentów,...
więcej
Konsultacje okulistyczne i zabiegi w ramach kontraktu z NFZ

Konsultacje okulistyczne i zabiegi w ramach kontraktu z NFZ

Kliniki Okulistyczne Optegra cieszą się ogromnym zaufaniem pacjentów. W codziennej pracy...

Sprawdź dostępne terminy:

Przed każdym zabiegiem wykonujemy badanie kwalifikacyjne, które pozwala określić rodzaj i stopień wady, oraz możliwość przeprowadzenia zabiegu.

Więcej informacji pod numerem: 222 426 260

Jesteśmy do Twojej dyspozycji od poniedziałku do piątku w godzinach 08:00 - 20:00