Kiedy udać się do okulisty? Zgłoś się do niego, zanim będzie za późno!

Problem z ostrością wzroku, rozmazany obraz, gorsze widzenie w nocy, częste bóle głowy, które nie mają innej wyraźnej przyczyny – to najczęściej występujące symptomy mogące świadczyć o wadzie wzroku lub chorobie, które powinny skłonić nas do wizyty u okulisty. Nieleczone schorzenia narządu wzroku mogą bowiem prowadzić do znacznego pogorszenia komfortu życia, a nawet do ślepoty. Dowiedz się, jakie inne objawy powinny zaniepokoić.

Problemy ze wzrokiem – kiedy do okulisty?

Wzrok to najważniejszy zmysł człowieka, z jego pomocą odbieramy ponad 80% informacji o otaczającym nas świecie, które następnie docierają do mózgu. Gdy widzenie ulega pogorszeniu, obniżają się nasze możliwości poznawcze, motoryczne i maleje aktywność życiowa. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ponad 284 mln ludzi na świecie zmaga się z różnymi dolegliwościami związanymi z narządem wzroku, dlatego też tak istotne jest dbanie o oczy i regularnie odbywanie wizyt u okulisty, już od najmłodszych lat.

Najczęściej zgłaszamy się do specjalisty, gdy dzieje się coś niepokojącego, przeważnie wtedy, gdy zauważalnie pogarsza się jakość widzenia lub pojawiają się alarmujące objawy, takie jak ból, świąd, łzawienie oczu bądź powiek. Tymczasem, aby zapobiegać poważnym chorobom, takim jak jaskra czy choroby siatkówki, oraz odpowiednio wcześnie wdrożyć ewentualne leczenie, konieczne jest zgłaszanie się do gabinetu okulistycznego nawet, wtedy, gdy nie mamy żadnych symptomów wymagających interwencji lekarskiej.

Profilaktyka jest istotna szczególnie wtedy, gdy nasz wzrok jest narażony na niekorzystne działanie czynników zewnętrznych, np. wówczas, gdy pracujemy przed komputerem, regularnie przebywamy w pomieszczeniach ze sztucznym oświetleniem lub mamy kontakt z substancjami drażniącymi.

Jak często chodzić do okulisty?

Standardowo zaleca się, aby rutynowe kontrole u okulisty odbywać raz na dwa lata – to wskazanie dotyczy osób między 18. a 40. rokiem życia, u których wcześniej nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości związanych ze wzrokiem. W przypadku pacjentów, którzy noszą okulary lub borykają się z innymi przewlekłymi schorzeniami oczu, konieczne są wizyty kontrolne raz w roku lub częściej, jeśli tak zaleci lekarz prowadzący.

Po 40. roku życia następuje stopniowe pogarszanie się jakości widzenia, której przyczyną jest fizjologiczny proces starzenia się organizmu. Dlatego też osoby w średnim wieku powinny odwiedzać okulistę przynajmniej raz w roku. Jeszcze częściej do gabinetu lekarskiego powinni zgłaszać się seniorzy, którzy skończyli 60 lat, dokładną częstotliwość odbywania wizyt warto ustalić wówczas indywidualnie z okulistą.

Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u okulisty?

Według danych GUS co drugi dorosły Polak nosi okulary lub szkła kontaktowe – najczęściej diagnozowaną wadą wzroku są zaburzenia refrakcji oka, stanowią one ok. 80% przypadków. Wśród nich wyróżnia się krótkowzroczność, nadwzroczność oraz starczowzroczność (prezbiopię). Ich pierwsze objawy powinny bezwzględnie skłonić do wizyty u okulisty. Są to:

• rozmazany obraz,
• podwójne widzenie,
• problem ze skupieniem wzroku – trudność w wyostrzeniu wzroku na odległych przedmiotach lub tych znajdujących się blisko (m.in. kłopoty z czytaniem czy prowadzeniem samochodu),
• bóle głowy wynikające z przeciążenia wzroku,
• zmęczenie, pieczenie oczu.

Obok wad refrakcji główną przyczyną zaburzeń wzroku jest zaćma (katarakta), czyli zmętnienie soczewki oka. Jeśli jest nieleczona, może prowadzić nawet do ślepoty, dlatego też w przypadku dostrzeżenia u siebie jej symptomów, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Zazwyczaj występuje w obu oczach, ale może dotyczyć tylko jednego, wówczas pojawia się gorsze widzenie na jedno oko. Co szczególnie powinno nas zaniepokoić?

• Stopniowe obniżanie się ostrości wzroku, widzenie „za mgłą”,
• gorsze widzenie po zmroku,
• zniekształcone widzenie przedmiotów,
• rozmazany obraz.

Innym schorzeniem, które może powodować poważne problemy ze wzrokiem, a w przypadku niewdrożenia leczenia, również ślepotę, jest jaskra. W jej przebiegu dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego (neuropatii jaskrowej) i stopniowego zawężania pola widzenia. Choroba przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów, tylko dzięki regularnym wizytom w gabinecie okulistycznym można wykryć ją na wczesnym etapie. Objawy sugerujące jaskrę to:

• widzenie tęczowych aureoli podczas patrzenia na źródło światła (jest to tzw. efekt halo),
• znaczne pogorszenie wzroku,
• zawężenie pola widzenia (tzw. widzenie tunelowe),
• bóle oka, bóle głowy.

Warto wspomnieć także o chorobie narządu wzroku, która jest najczęstszą przyczyną utraty widzenia centralnego u osób po 50. roku życia, jest to zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD, ang. age-related macular degeneration). W jej wyniku następuje uszkodzenie siatkówki, a dokładniej jej części centralnej, czyli plamki żółtej. Schorzenie rozwija się stopniowo i początkowo nie daje wyraźnych objawów, w rozwiniętej postaci powoduje dużą dysfunkcję wzroku, mogącą skutkować ślepotą. Symptomy, których nie wolno bagatelizować to przede wszystkim:

• obniżenie ostrości widzenia centralnego,
• widzenie linii prostych jako falistych lub zniekształconych,
• zaciemnienie środka pola widzenia.

Należy wyraźnie podkreślić, że w przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów ze strony narządu wzroku, nie wolno czekać aż miną samoistnie. Wiele procesów chorobowych jest nieodwracalnych i może powadzić nawet do utraty wzroku, dlatego też trzeba jak najszybciej udać się do okulisty, postawić diagnozę i rozpocząć właściwe leczenie.