Czym jest zaćma – przyczyny zaćmy

Zaćma jest chorobą polegającą na częściowym lub całkowitym zmętnieniu soczewki oka. Jest to schorzenie powszechne, które rozwija się powoli i bezboleśnie, dlatego osoby nim dotknięte mogą początkowo nawet nie zauważyć pierwszych objawów lub też nie skojarzyć, że mają kataraktę. Jesteś ciekawy, skąd bierze się zaćma? Przyczyny tej choroby oczu omówimy w dzisiejszym artykule. Wiedz, że nieleczona nie tylko obniża jakość widzenia, ale też może prowadzić do całkowitej utraty wzroku. Na szczęście, dzięki nowoczesnej chirurgii okulistycznej, zaćma jest uleczalna. Dowiedz się więcej na temat i poznaj metody leczenia zaćmy! 

Zaćma – co to i kogo dotyczy ta przypadłość? 

Jesteś ciekawy, czym tak właściwie jest zaćma? Schorzenie powoduje zmiany patologiczne naturalnej soczewki oka, polegające na częściowym lub całkowitym jej zmętnieniu, wskutek czego soczewka traci swoją najistotniejszą cechę optyczną – przejrzystość. 

Soczewka położona jest między tęczówką a ciałem szklistym, stanowi ważny element układu optycznego oka. Zmienia kształt w zależności od tego, czy patrzymy z bliska, czy z daleka, dzięki czemu skupia ona światło na siatkówce. Soczewka narażona jest na różne nieprawidłowości. Wraz z wiekiem wraz z  wiekiem staje się mniej elastyczna, co przyczynia się do osłabienia akomodacji gałki ocznej. Jest to zupełnie normalne i określane jako starczowzroczność, czy też prezbiopia. Natomiast w przypadku zaćmy dochodzi do zmętnienia soczewki i utraty ostrości widzenia. 

Tak więc zaćma to zmętnienie soczewki oka. Choroba ta postępuje powoli, prowadzi do poważnego upośledzenia wzroku, a nawet całkowitej utraty widzenia. Najbardziej narażone na zaćmę są osoby w starszym wieku. Jednak choroba ta błędnie kategoryzowana jest jako schorzenie wyłącznie starcze, ponieważ coraz częściej na zaćmę chorują Pacjenci w młodym wieku.

Przyczyny zaćmy. Co odpowiada za to schorzenie?

Zapadalność na zaćmę rośnie wraz z wiekiem i to właśnie zaćma starcza jest najczęstsza. Co powoduje rozwój zaćmy? Przyczyną tej choroby nie są do końca znane. Schorzenie to może pojawić się na skutek wielu czynników, takich jak np.:

• uwarunkowania genetyczne,
• niezdrowa dieta,
• palenie papierosów,
• wiek powyżej 65. roku życia (zaćma starcza),
• długotrwałe stosowanie niektórych leków (np. sterydów),
• niektóre schorzenia ogólnoustrojowe, np. cukrzyca,
• urazy gałki ocznej (zaćma pourazowa),
• inne przewlekłe schorzenia oczu (zaćma wikłająca).

Jakie są rodzaje zaćmy? Czym jest zaćma wrodzona i wtórna?

Skoro omówiliśmy możliwe przyczyny zaćmy, warto przedstawić teraz pokrótce różne rodzaje zaćmy, z jakimi lekarze spotykają się podczas codziennej pracy. Otóż wyróżnia się zaćmę wrodzoną i zaćmę wtórną (nabytą). Pierwsza z nich wynika z predyspozycji genetycznych. Mogą za nią odpowiadać również choroby, jakich doświadczyła kobieta będąca w ciąży. Do takich zalicza się m.in. stany niedożywienia, czy infekcje różyczki – czynniki takie mogą upośledzać rozwój soczewki u dziecka w życiu płodowym.  Z kolei zaćma nabyta (najczęściej występująca), dzielimy na postać:

• starczą – ma związek z wiekiem i naturalnym procesem starzenia organizmu, w tym naturalnej soczewki, może rozwijać się już po 60. roku życia, a nawet wcześniej;
• metaboliczną – jest następstwem schorzeń metabolicznych, głównie cukrzycy, która prowadzi do zaburzeń strukturalnych budowy soczewki;
• toksyczną – w tym przypadku zmętnienie soczewki może rozwinąć się bardzo szybko, nawet w ciągu kilku dni, co ma związek z działaniem substancji toksycznych mających kontakt z okiem lub ogólnoustrojowych – może być to powikłanie przyjmowania niektórych leków, np. sterydowych (tzw. zaćma polekowa);
• urazową – spowodowana jest mechanicznym uszkodzeniem soczewki oka. 

W klasyfikacji zaćmy bierze się pod uwagę również inny podział, który wyróżnia:

• zaćmę jądrową – zajmuje centrum soczewki,
• zaćmę korową – zajmuje brzegi soczewki,
• zaćmę podtorebkową – zajmuje tylną część soczewki.

Jesteś ciekawy, jak wygląda leczenie zaćmy? 

Jak wygląda diagnostyka zaćmy u Pacjenta?

Zaćma to choroba oczu o postępującym charakterze, która polega na zmętnieniu soczewki i z tego względu nie można lekceważyć. Pacjenci, którzy zauważą u siebie pierwsze objawy zaćmy, powinny niezwłocznie skonsultować się z doświadczonym lekarzem okulistą lub optometrystą i przejść przez kompleksową diagnostykę w kierunku rozpoznania zaćmy. Profesjonalna konsultacja medyczna, świadczona przez specjalistów naszej kliniki Optegra, pozwala potwierdzić lub wykluczyć podejrzenie zaćmy. Warto sięgnąć po tę możliwość i zatroszczyć się o prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku, bo dzięki niemu życie jest łatwiejsze i bardziej interesujące.

Lekarz najczęściej stawia diagnozę po obejrzeniu stanu oka – zmętnienie jest wyraźnie widoczne w trakcie badań okulistycznych. Przeprowadza się też badanie dna oka, ale ma ono na celu głównie ocenę efektywności stosowanego leczenia. 

Wiele osób dotkniętych zaćmą zwleka z podjęciem decyzji o zabiegu usunięcia zaćmy, bojąc się bólu, powikłań, rezultatów pooperacyjnych. Jednak bezpieczna technika operacyjna, szybkie gojenie oka oraz rehabilitacja pooperacyjna pozwalają pacjentom stosunkowo szybko wrócić do pracy zawodowej i codziennych obowiązków.

Nie należy zbyt długo zwlekać z podjęciem decyzji o operacji zaćmy, jeśli choroba utrudnia Ci codzienne funkcjonowanie, zaburza dotychczasowy tryb życia, czy też przeszkadza w pracy zawodowej.

Zaćma – leczenie operacyjne

Jakie sposoby leczenia zaćmy oferuje współczesna okulistyka? Tylko w początkowym stadium rozwoju zaćmy zaleca się stosowanie specjalnych kropli do oczu. Natomiast w celu poprawy ostrości wzroku wskazana jest operacja usunięcia zaćmy, która jest obecnie jedynym skutecznym sposobem leczenia tego schorzenia okulistycznego. Na czym polega operacja zaćmy? Wówczas sztuczną soczewkę wszczepia się do oka w miejscu jej naturalnego poprzednika, czyli zmętniałej soczewki po wcześniejszym jej usunięciu. 

Metodą najczęściej stosowaną do leczenia zaćmy jest fakoemulsyfikacja ultradźwiękowa. Polega ona na rozbiciu i kolejno usunięciu soczewki Pacjenta. W następnym kroku wszczepia się sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową. Procedura trwa maksymalnie 20 minut i nie jest bolesna (lekarz stosuje środek znieczulający w postaci kropli do oczu). Powikłania pozabiegowe są bardzo rzadkie.

Warto podkreślić, że szczególnie istotny jest wybór prawidłowej soczewki zastępczej, która może jednocześnie skorygować współistniejące wady wzroku. Dzięki temu Pacjenci z zaćmą mogą podczas jednego zabiegu odzyskać prawidłowe widzenie i przy okazji pozbyć się konieczności noszenia okularów lub soczewek kontaktowych.

Pamiętaj, bez względu na przyczyny zaćmy, schorzenie to musi być leczone, gdyż w przeciwnym razie może dojść do ślepoty całkowitej!

FAQ

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobysoczewki/73341,zacma [dostęp: 15.04.2024 r.]