Tonometria – badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego. Pomiar okulistyczny

Nieprawidłowe ciśnienie wewnątrzgałkowe może świadczyć o rozwoju wielu poważnych chorób oczu, w tym jaskry. Tonometria to jedno z najczęściej przeprowadzanych rutynowych badań okulistycznych, które pozwala na pomiar ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. Dowiedz się, jak przebiega tonometria oka  i co oznacza ciśnienie fałszywie wysokie. Przekonaj się, czy badanie ciśnienia w oku wymaga specjalnych przygotowań ze strony Pacjenta. 

Tonometria oka – co to jest? Przebieg badania tonometrem

Tonometria to jedno z podstawowych badań, jakie możesz wykonać u lekarza okulisty w trakcie rutynowej wizyty w gabinecie. Podczas ustalania wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP) specjalista korzysta ze specjalnego urządzenia zwanego tonometrem:

• Tonometria aplanacyjna (spłaszczająca) – metoda kontaktowa, wymaga znieczulenia powierzchni oka i użycia roztworu fluoresceiny, która pod wpływem światła z lampy szczelinowej zaczyna świecić (wykazuje fluorescencję). Podczas tradycyjnego pomiaru lekarz używa tonometru Goldmanna, który jest wyposażony w podwójny pryzmat o średnicy 3,06 mm. Dzięki temu można w prosty sposób spłaszczyć powierzchnię rogówki oka, której obraz jest uwidoczniony w lampie szczelinowej.
• Tonometria wgłobieniowa (impresyjna) – do przeprowadzenia badania potrzebny jest tonometr Schiøtza, który ustawia się pionowo na rogówce. Pacjent przyjmuje pozycję leżącą lub ma głowę odchyloną do tyłu. Trzpień aparatu uciska rogówkę oka (jej opór jest uzależniony od ciśnienia wewnątrzgałkowego oka). U seniorów pomiar ciśnienie w oku może być fałszywie wysokie z uwagi na zwiększony współczynnik sztywności rogówki. Z kolei u osób ze znaczną krótkowzrocznością lub chorych na chorobę Gravesa i Basedowa, ciśnienie może być fałszywie niskie.
• Tonometria bezkontaktowa (bezdotykowa) – wykorzystuje podmuch sprężonego powietrza, który spłaszcza rogówkę. Pomiar ciśnienia panującego w gałce ocznej metodą typu air-puf nie wymaga znieczulenia rogówki.

Pomiar ciśnienia w oku – wskazania do tonometrii

Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego tonometrem jest wskazany w przypadku podejrzenia jaskry, zwyrodnienia plamki żółtej lub nadciśnienia ocznego. Badanie ciśnienia śródgałkowego jest też wykonywane przed lub po zabiegach na gałce ocznej, takich jak np. zabieg zaćmy. Tonometria pozwala lekarzowi ocenić, jak oko reaguje na przebyty zabieg. Jakie objawy mogą świadczyć o problemach z ciśnieniem wewnątrzgałkowych? Jest to m.in.:

• przewlekły tępy ból głowy,
• częsty ból oka,
• mroczki przed oczami,
• zaburzenia widzenia.

 Przygotowanie do pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego

Tonometria to badanie, które nie wymaga szczególnych przygotowań. Pamiętaj jedynie, aby przed badaniem zmyć makijaż i postępować zgodnie ze wskazówkami lekarza. W trakcie pomiaru nie wstrzymuj oddechu, nie zaciskaj powiek ani nie mrugaj. Staraj się też nie wykonywać gwałtownych ruchów.

Tonometria aplanacyjna – możliwe powikłania

U większości Pacjentów po pomiarze nie pojawiają się żadne komplikacje. Niekiedy jednak może dojść do przejściowego nieostrego widzenia, uczucia ciała obcego pod powieką lub chwilowego zaczerwienienia oka. Sporadycznie Pacjenci skarżą się na ból gałki ocznej, który mija samoistnie w ciągu kilku godzin. Jeśli powyższe objawy będą utrzymywać się u Ciebie dłużej, niż 24 godziny nie zwlekaj z wizytą u lekarza okulisty.

Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego – normy

Ciśnienie wewnątrzgałkowe zależy od stopnia równowagi między produkcją cieczy wodnistej, a jej odpływem z gałki ocznej. Zastanawiasz się, jakie powinno być prawidłowe ciśnienie śródgałkowe w oku? Powinno mieścić się w przedziale 10–21 mm Hg. Dobowe wahania nie przekraczają 5 mm Hg.

U większości Pacjentów wartości ciśnienia w gałce ocznej wynoszą około 15-18 mm Hg. Jeśli norma ta zostaje nieco podwyższona, nie ma powodów do niepokoju. Natomiast, jeśli wynik tonometrii rozpoczyna się od 24 mm Hg, mówimy wówczas o wysokim ciśnieniu wewnątrzgałkowym oka, które wymaga dalszej pogłębionej diagnostyki. Niekiedy zbyt wysokie ciśnienie w oku może być oznaką pierwszych objawów jaskry lub nieprawidłowości w produkcji cieczy wodnistej.

FAQ

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/bsadania_zabiegi/68650,badanie-cisnienia-wewnatrzgalkowego-tonometria [dostęp: 16.04.2024 r.]

https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/badanieoczu/podstawowe [dostęp: 16.04.2024 r.]