Jaskra – czego nie wolno robić, czyli czynności, których należy unikać dla zdrowia Twoich oczu. Jak wyleczyć jaskrę?

Pacjenci z jaskrą (z łac. glaucoma) na skutek podwyższenia ciśnienia wewnątrzgałkowego obserwują stopniowe pogorszenie wzroku, co upośledza ich codzienne funkcjonowanie. Jak podkreślają specjaliści, jaskra (obok zaćmy) jest drugą przyczyną ślepoty na świecie. Jej etiologia jest dość złożona. Pewne jest to, że nieodwracalnie uszkadza wzrok, jednak im wcześniej zostanie wykryta, tym większe są szanse na zahamowanie rozwoju choroby. W większości przypadków lekarze okuliści diagnozują jaskrę u osób po 35. roku życia, nie oznacza to jednak, że schorzenie nie dotyka również znacznie młodszych osób. Chorujesz na jaskrę? Sprawdź, czego nie wolno robić, jeśli dotyczy cię ten okulistyczny problem, jak zdiagnozować i leczyć jaskrę. Dowiedz się, jakie są pierwsze objawy tego cichego zabójcy wzroku!

Jak rozwija się jaskra? Jakie są przyczyny jaskry?

Zanim wyjaśnimy, czego nie robić przy jaskrze, warto wspomnieć, czym jest ta choroba. Otóż jaskra rozwija się na skutek niekorzystnych zmian dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego i nacisku na nerw wzrokowy. Włókna nerwowe ulegają destrukcji, obserwujemy stopniowe uszkadzanie nerwu wzrokowego i utratę wzroku. Kto jest najbardziej narażony na jaskrę? Jak już wspomnieliśmy we wstępie, choroba zwykle jest rozpoznawana u dojrzałych Pacjentów. Do innych czynników ryzyka poza wiekiem zaliczamy:

• krótkowzroczność (poniżej 4 dioptrii),
• nadwzroczność,
• miażdżyca,
• cukrzyca,
• częste migreny,
• predyspozycje anatomiczne (cienkie rogówki),
• płeć (u kobiet jaskra rozwija się częściej),
• podwyższone ciśnienie w oku (> 21 mmHg),
• zespół bezdechu sennego,
• urazy mechaniczne oka,
• palenie tytoniu,
• wysoka lepkość krwi,
• rasa (częściej od przedstawicieli rasy kaukaskiej chorują Afroamerykanie i Latynosi),
• przypadki zachorowań na jaskrę w rodzinie (czynnik dziedziczenia). 

Osoby po 40. roku życia oraz te z obciążeniem rodzinnym (zwłaszcza chorujący rodzice) powinni pamiętać o regularnych badaniach wzroku i odwiedzać lekarza okulistę nie rzadziej niż co 6 miesięcy. Warto ustalić harmonogram badań przesiewowych. Jak podkreślają specjaliści, zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć!

Jaskra – czego nie wolno robić przy tej chorobie? Co przyspiesza rozwój jaskry? 

Czego nie wolno robić przy jaskrze? Pacjenci z jaskrą po usłyszeniu diagnozy powinni unikać czynności, które wpływają na zmianę ciśnienia oka i powodują zmęczenie narządu wzroku. Z tego względu niewskazane jest długotrwałe spędzanie czasu przed ekranem smartfona i monitora komputera. By zmniejszyć ryzyko pogłębienia choroby, nie powinno się podnosić ciężarów ani wykonywać ćwiczeń fizycznych, które wymuszają pozycje, w których nasza głowa jest odwrócona do góry nogami (np. joga). 

Jeśli Twoją pasją jest nurkowanie, skoki spadochronowe lub skoki na bungee, pamiętaj o konsultacji z lekarzem okulistą, gdyż powodują one nagły wzrost ciśnienia w gałce ocznej, co jest niekorzystne przy jaskrze. Generalnie niewskazane są sporty wytrzymałościowe (np. biegi długodystansowe), natomiast umiarkowany wysiłek fizyczny jest jak najbardziej dozwolony. 

Czego jeszcze nie wolno robić przy jaskrze? Niewskazana jest gra na instrumentach dętych. Nie powinno się stosować używek (palenie papierosów, nadmierne picie alkoholu). Warto wyjaśnić, że tytoń powoduje rozszerzanie naczyń w obrębie nerwu wzrokowego. 

Jesteś ciekawy, jak wygląda kwestia picia kawy przy zdiagnozowanej jaskrze? Specjaliści podkreślają, że kofeina powoduje przejściowy wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, dlatego rozsądnie jest pić nie więcej niż trzy kawy dziennie. W trosce o zdrowie warto unikać nadmiaru soli w diecie, tłuszczów trans i tłuszczów nasyconych. Chorzy na jaskrę nie powinni nosić soczewek kontaktowych. Zaleca się też unikanie sytuacji stresogennych.

W średnim i zaawansowanym stadium choroby nie powinno się prowadzić pojazdów mechanicznych z uwagi na podwyższone ryzyko spowodowania wypadku drogowego.

Jakie są pierwsze objawy jaskry? Informacje dla Pacjenta

U większości Pacjentów w początkowym stadium jaskry nie pojawiają się żadne niepokojące objawy, co sprawia, że choroba może latami rozwijać się niezauważona, usypiając naszą czujność. Tylko u około 10% chorych jaskra ma gwałtowny przebieg. Pacjenci obserwują: 

• obniżenie ostrości widzenia,
• tęczowe kręgi wokół źródeł światła,
• zaczerwienienie oczu,
• częste łzawienie,
• ból oczu,
• zawężenie pola widzenia.

W ciężkich przypadkach jaskry dochodzi do wymiotów, nudności i bólów głowy, które utrudniają codzienne funkcjonowanie.

Na czym polega leczenie jaskry? Krople do oczu, zabieg laserowy czy chirurgiczny?

Warto zaznaczyć, że jaskra jest schorzeniem nieuleczalnym, nie da się cofnąć już powstałych uszkodzeń narządu wzroku, możemy jednak zahamować jej rozwój i podnieść komfort życia Pacjenta. Istnieje kilka metod leczenia jaskry: zabieg laserowy, operacja, farmakoterapia (leki przeciwjaskrowe, mamy do wyboru 4 grupy leków). Metoda dobierana jest indywidualnie – w zależności od danego przypadku, lekarz uwzględnia m.in.:

• typ i stopień zaawansowania jaskry,
• wiek Pacjenta,
• wyjściowe wartości ciśnienia,
• grubości rogówki. 

Celem leczenia jaskry jest dążenie do utrzymania prawidłowego ciśnienia wewnątrzgałkowego. Zadowalające efekty terapeutyczne dają zabiegi laserowe np.: 

• selektywna trabekuloplastyka (SLT) – laserowa technika udrażniania dróg odpływu cieczy wodnistej, która nie pozostawia blizn, 
• irydotomia (LPI) – zapobiega zamykaniu kąta przesączania, to jednorazowa procedura,
• irydotomia laserem YAG – wykonywana u Pacjentów z jaskrą zamykającego się kąta i jaskrą barwnikową.

Interwencja chirurgiczna jest przeprowadzana w przypadku szybkiego postępu choroby lub braku skuteczności pozostałych wdrożonych metod leczenia. Operacja jest bezbolesna i bezpieczna (Pacjent otrzymuje krople o miejscowym działaniu znieczulającym, dzięki czemu nie odczuwa bólu ani dyskomfortu). Jak podkreślają lekarze, trabekulektomia (przetokowa metoda operacyjna w jaskrze) to aktualnie złoty standard w leczeniu jaskry, umożliwia wypłynięcie cieczy wodnistej z przedniej komory oka.

Mamy nadzieję, że nasz artykuł rozwiał Twoje wątpliwości w temacie czego nie wolno robić przy jaskrze. Jeśli jesteś zainteresowany poddaniem się operacji jaskry, zapraszamy do wizyty w naszej klinice Optegra. Dobierzemy optymalną metodę leczenia choroby, uwzględniając Twój stan zdrowia.

FAQ

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/jaskra/73325,jaskra [dostęp: 27.08.2023 r.]